آشنایی با دریا

دریا، اقیانوس جهانی،یابه صورت ساده‌تر، اقیانوس، بدنه آبی‌رنگ متصل آب‌های پر نمک می باشد

که ۷۰٫۸ درصد سطح زمین را پوشش میدهد. دریا آب‌وهوای زمین را معتدل مینماید و نقش مهمی

در چرخه آب، چرخه کربن، و چرخه نیتروژن دارااست. عنوان دریا معمولاً برای دریاچه های

پر نمک هم که فاقد مجرای خروجی طبیعی اند نیز استعمال میشود، مانند دریای مدیترانه

که دریاچه ای پهناور میباشد، و دریاچه گالیله که یک دریاچه کوچک

با آب شیرین و مجرای خروجی طبیعی میباشد.

عمق دریاها گوناگون و تغییر‌و تحول پذیر میباشد و در برخی نقاط دربین ۱۲،۰۰۰ تا ۱۵،۰۰۰ متر است.

ته دریاها مانند سطح زمین ناصاف و غیر مسطح است و

در تحت آب دره هایی وجود دارد مشابه به دره هایی که در کوه های بسیار

مرتفع مشاهده می‌کنیم و جزیره های کوچک و نادر وسعت نیز قله های کوه های مرتفع زیر دریا می باشند.

آب دریا

آب دریا همواره پر نمک میباشد و اگرچه درجه شوری آن میتواند متعدد باشد،

حدوداً ۹۰ درصد آب اقیانوس‌ها در هر لیتر ۳۴ تا ۳۵ گرم (۱٫۲ اونس) مواد جامد

محلول دارا هستند، که شوری ۳٫۴ تا ۳٫۵ درصدی ایجاد مینمایند. (اقیانوس‌نگاران

برای تعریف معمولی‌تر تفاوت‌های کوچک، اکثر زمان ها به جای درصد، شوری را با

در هزار یا این که بخش در هزار (ppt) بیان میکنند). شوری سطح آب‌ها در نیم‌کره شمالی

به صورت همگانی در حدود ۳۴ در هزار میباشد، در حالی که در نیم‌کره جنوبی ۳۵ در هزار میباشد.

حل شونده آب اقیانوس‌ها از هم از آب رودخانه‌های درحال جریان

و هم از جریان‌های اقیانوسی مهیا میگردد. مخلوط نسبی مواد حل شونده،

در سراسر اقیانوس اثبات میباشد؛ سدیم و کلرید حدود ۸۵ درصد آن را شکل میدهند.

بقیه حل‌شونده‌ها، مشتمل بر یون‌های فلزی مانند منیزیم و کلسیم و یون‌های منفی مانند سولفات،

کربنات، و برمید میباشد. در غیاب بقیه آلودگی‌ها، نوشیدن آب دریا ضرروزیان ندارد،

ولی بیش تر از حد پر نمک میباشد؛ به صورت مشابه، فارغ از شیرین‌سازی نمی‌توان

برای آب پاشی اکثر گیاهان از آن استفاده نمود. ب

رای انگیزه‌های علمی و فنی، اکثر اوقات از صورت استاندارد آب تصنعی دریا به کارگیری می شود.

تنوع‌های شوری زیر کارداران اکثری جای دارد: جریان‌هایی که در میان دریاها

سرازیر می شوند؛ آب شیرین رودخانه‌ها و فریزر‌های طبیعی، بارندگی، ساخت و ذوب یخ دریا،

و تبخیر که پایین تأثیر دما، بادها و امواج جای‌دارد. مثلا، سطح بالایی

دریای بالتیک شوری بسیار مقداری داراست (۲۰ تا ۱۵ در هزار) چون دمای

تحت آب‌وهوای پیرامون، تبخیر را کاهش داده میباشد؛ این دریا رودخانه‌های فراوانی دارااست؛

و رابطه اندک آن با دریای مدیترانه موجب ساخت لایه زیرین خنک و متراکمی

می‌گردد که به مشقت با آب‌های سطحی ادغام می‌شود.

علت شوری آب دریا

نمکهای محلول در آب دریا :

آب دریا به قدری پر نمک میباشد که قابل تناول کردن و زراعت وجود ندارد.

علت این شوری ، وجود نمکهای متفاوت به خصوص نمک خوراک هست.

اقیانوس شاید فقط جایی باشد که بتوان تمام موادسازنده را در آنجا یکجا پیدا کرد.

از عنصرها معمولی بیشتراز شصت نوع آن در آب اقیانوس شناخته گردیده و احتمال وجود سایر

چندان بعید به نظر نمی رسد. مقدار بعضا از موادتشکیل دهنده در آب دریا ، به قدری ناچیز میباشد

که بطور بدون واسطه تشخیص داده نمیشود، البته وجود آن ها در اندام جانوران دریا اثبات شده‌است.

وزن کل املاح مو جود در آب اقیانوسها را حدود بدن برآورد کرده‌اند.

این املاح میتواند تمام سطح کره زمین را به ضخامت ۴۵ متر بپوشاند و در‌صورتی

‌که تنها روی مجموعه کشورها‌ها قرار گیرد، ضخامت آن به ۱۵۳ متر خواهد رسید.

دمای دریا

دمای دریا عمدتاً بر واحد سنجش تابش شمسی جذب گردیده متعلق میباشد.

در استوا، جایی که روشنایی خورشید به صورت بدون واسطه میتابد، دمای لایه‌های سطح

می تواند تا ۳۰ مرتبه سانتی‌گراد ارتقاء یابد؛ در حوالی قطب‌ها، دما در نقطه ذوب با یخ دریا

در تعادل دمایی میباشد. شوری آب دمای ذوب را کمتر از دمای ذوب آب شیرین نموده است

(معمولا -۱٫۸). این اختلاف دما به گردش مداوم آب در دریا یاری مینماید. جریان‌های

سطحی گرم با بدور شدن از استوا سرد می شوند. با متراکم‌خیس شدن، در آب فرومی‌رود.

آب سرد در اعماق دریا، پیش از بالا وارد شدن سطح، به سمت استوا بازمی‌گردد.

در سراسر عالم آب دریای در اعماق، دمایی میان -۲ تا ۵ درجه سانتی‌گراد داراست.

جزر و مد

به بالا رفتن و زیر داخل شدن منظم سطح آب در جواب به تأثیر گرانش ماه و خورشید

بر زمین و تأثیر چرخش زمین، که در دریاها و اقیانوس‌ها مشاهده می گردد، جزر و مد گویند.

در هر مکانی، آب پیرامون چرخه جز و مد بالا می آید به  بیشترین طول خویش یعنی «مد» میرسد،

بعد از آن فروکش مینماید و به «جزر» می رسد. با فروکش کردن آب،

موج‌شکن‌ها و بخش ها جزری بیشتری نمایان می شوند.

تفاوت طول جزر و مد را «طیف جزر و مدی» گویند.ب

ورهای جزر و مد در دهانه رودخانه‌ها روی میدهند، جایی که نیروی جزر محل ورود،

امواج دریا را در مقابل جریان به بالا هل میدهند.

خصوصیت های آب دریا

گازهای محلول در آب دریا:

در آب دریا گازهای مختلفی به طور محلول موجود هست که مهم‌ترین آنان اکسیژن میباشد.

حیوان‌ها دریا برای تنفس از اکسیژن محلول در آب به کارگیری می کنند.

به غیر از اعماق تعدادی دریا وجود جانوران در تمام نقاط مشاهده گردیده،

لذا اکسیژن نیز در تمام قسمتهای دنیای اقیانوس موجود است، البته مقدار

آن در همگی جا به یک اندازه وجود ندارد. آب اکسیژن را از هوا اخذ می نماید.

در نصیب سطحی به علت اختلاط با هوای همسایه معیار اکسیژن مدام زیاد میباشد.

افزون بر آن ، اکسیژنی که گیاهان دریا ضمن فتوسنتز دفع می کنند، در آب حل می شود.

رنگ و شفافیت آب دریا:

رنگ طبیعی دریا آبی رنگ میباشد، البته به منجر وجود

موادتشکیل دهنده آلی و مواد معدنی از نواحی متفاوت به رنگهای سبز ،

رنگ زرد و سرخ نیز چشم میشود. رنگ آب دریا در عرضهای بلند متمایل به سبز میباشد.

این رنگ به علت وجود پلانکتونهای گونه دیاتومه میباشد. زردرنگ در اثر وجود مواد تخریبی

میباشد که معمولا در دهانه رودهای پهناور دیده می شود. در دریای سرخ و خلیج کالیفرنیا وجود نوعی

آلگ رنگ آب را مایل به سرخ نشان میدهد، به موازات این عوامل منعکس شدن

رنگ عرش هم ، رنگ آب دریا را تغییر‌و تحول میدهد.

وزن منحصر آب دریا:

وزن یک سانتیمتر مکعب آب خالص در ۴،۰۸ جايگاه حرارت برابر یک گرم میباشد

که آن را وزن اختصاصی آب می گویند. وزن اختصاصی آب دریا به سبب ساز وجود املاح ،

مدام از وزن منحصربه‌فرد آب خالص بیش تر میباشد. بطور کلی ، وزن اختصاصی آب دریا

تابع حرارت و درجه شوری میباشد. آب دریا هر قدر سردتر شود، وزن منحصربه‌فرد آن ارتقا مییابد.

همین طور ارتقا درجه شوری نیز باعث ارتقاء وزن اختصاصی میشود.

وزن منحصربه‌فرد میانگین آبهای سطحی دریا نزدیک به ۱،۰۲۵ میباشد. در دریاهای کناری و

داخلی بسته به شرایط جغرافیایی و حالت محلی ، وزن منحصر متعدد میباشد. به عنوان مثال

در دریای سرخ وزن منحصر به فرد آب در بین ۲۵ الی ۲۸ می باشد،

اما در دریای بالتیک بیشتراز ۰۴ وجود ندارد.

(معمولا برای نشان دادن وزن منحصر آب دریا دو رقم سمت راست را می‌نویسند).

حرارت آب دریا:

حرارت آب اقیانوسها یک خصوصیت فیزیکی میباشد

که در فیض تبادل با گوشه و کنار همسایه نتایج میشود. در آب نیز مثل بقیه اجسام چگونگی

تبادل حرارت به گرمای ویژه و امکان هدایت آن بستگی دارااست. گرمای ویژه آب اقیانوس زیاد میباشد،

بدان منجر گرم شدن و سرد شدن آن به کندی رخ میگیرد و

از این رو اختلاف رتبه حرارت روزمره و هر ساله آب اقیانوسها نسبت به مجموعه کشور ها‌ها

خیلی کمتر میباشد. اختلاف درجه حرارت میانگین روزمره در اقیانوس بیشتراز یک درجه وجود ندارد.

اختلاف هر ساله نیز فی مابین ۵ تا ۱۰ درجه هست، البته در دریاهای داخلی

و خلیج‌ها بطور استثنایی حد تغییرات بیش تر میباشد. قسمتی از حرارت جذب گردیده بوسیله

تبخیر به اتمسفر منتقل می گردد. در تابستان با وجود سرد بودن آب اقیانوس نسبت به هوای همسایه

اختلاف سکو حرارت دربین این دو اطراف چندان زیاد وجود ندارد

. اما در فصل‌زمستان آب گرمتر از هوا بوده و اختلاف نیز اضافه میباشد.

این اختلاف به خصوص در دریاهای کناری و داخلی به ۲۰ الی ۲۸ درجه و آبهای قطبی به ۳۵ درجه میرسد.